©Pexels
Gaslighting is een manipulatieve tactiek die vaak wordt gebruikt om iemands perceptie van de realiteit te vervormen en twijfel te zaaien over hun eigen gevoelens, herinneringen en ervaringen. Deze term vindt zijn oorsprong in het theater en is later overgenomen om een destructieve vorm van psychologische manipulatie te beschrijven. In deze blog gaan we dieper in op wat gaslighting precies is, waar het vandaan komt, hoe je het kunt herkennen in je dagelijks leven en wat je kunt doen als je ermee te maken hebt, of als je per ongeluk zelf gaslight.
Wat is gaslighting?
Gaslighting omvat gedrag dat bedoeld is om iemand in verwarring te brengen, te laten twijfelen aan hun eigen waarnemingen en ervaringen, en hen te laten geloven dat ze onjuist of onredelijk zijn. Het doel van de gaslighter is meestal om controle te krijgen over het slachtoffer en hun eigen gevoel van macht te vergroten.
Waar komt het vandaan?
De term "gaslighting" vindt zijn oorsprong in het toneelstuk "Gas Light" uit 1938, later verfilmd in 1944. Het verhaal gaat over een man die zijn vrouw langzaam aan het laten twijfelen is over haar waarnemingen door opzettelijk kleine veranderingen aan te brengen in hun omgeving en vervolgens te ontkennen dat er iets is veranderd. Deze psychologische manipulatie heeft sindsdien een bredere betekenis gekregen en wordt nu gebruikt om een scala aan manipulatieve tactieken te beschrijven.
Herkennen van gaslighting in je dagelijks leven
Gaslighting kan voorkomen in verschillende relaties, zoals bij collega's, familieleden en partners. Enkele tekenen van gaslighting zijn onder meer:
• Het ontkennen van gebeurtenissen of uitspraken die zijn gedaan.
• Iemands gevoelens of ervaringen bagatelliseren en ze laten geloven dat ze overdreven reageren.
• Bewust valse informatie verstrekken om verwarring te zaaien.
• Het slachtoffer de schuld geven van de manipulatieve gedragingen van de gaslighter.
Leer communicatievaardigheden met onze training!
Voor een pilot prijsje!
Wat kun je doen als je slachtoffer bent van gaslighting?
Als je merkt dat je slachtoffer bent van gaslighting, is het belangrijk om:
• Je eigen gevoelens serieus te nemen en te vertrouwen op je waarnemingen.
• Documenteer situaties waarin gaslighting plaatsvindt, zodat je bewijs hebt van wat er is gebeurd.
• Zoek steun bij vrienden, familie of een therapeut om je zelfvertrouwen en perspectief te versterken.
Wat kun je doen als je per ongeluk gaslight?
Als je je realiseert dat je per ongeluk gaslighting hebt gebruikt, neem dan verantwoordelijkheid voor je acties:
• Erken de impact van je woorden en gedrag op de ander.
• Bied oprechte excuses aan en toon bereidheid om te leren en te veranderen.
• Werk aan het ontwikkelen van gezonde communicatievaardigheden en empathie jegens anderen.
In het kort is gaslighting een schadelijke manipulatieve tactiek die kan leiden tot verwarring en onzekerheid bij het slachtoffer. Het herkennen van gaslighting, zowel als slachtoffer en als dader, is een belangrijke stap naar gezonde relaties en effectieve communicatie. Onthoud dat je recht hebt op je eigen gevoelens en waarnemingen, en dat het essentieel is om jezelf te beschermen tegen destructieve manipulatie.