©Pexels
In onze gevoelens en gedragingen is het verlangen naar controle iets fascinerends dat vaak diep geworteld is in wie we zijn. Of iemand nu de reputatie heeft een 'control freak' te zijn of juist worstelt met gevoelens van machteloosheid, het streven naar controle is een verschijnsel dat vele aspecten van ons leven beïnvloedt. Laten we duiken in de psychologie achter het verlangen naar controle en de emoties die dit patroon kunnen aansturen.
Het verlangen naar controle
Controle is een behoefte die voortkomt uit het streven naar stabiliteit, voorspelbaarheid en zekerheid in ons leven. Het geeft ons een gevoel van veiligheid en helpt om onzekerheid te verminderen. Het verlangen naar controle komt voort uit de behoefte om grip te hebben op situaties, om te weten wat er gaat gebeuren en om onze omgeving te beïnvloeden op een manier die overeenkomt met onze eigen verwachtingen.
Controle Freak
Het label "control freak" wordt vaak gebruikt om iemand te beschrijven die obsessief bezig is met het beheersen van situaties en de mensen om hen heen. Het kan echter zinvol zijn om dit gedrag te bekijken als een copingmechanisme in plaats van simpelweg als een negatief kenmerk. Het verlangen naar controle kan ontstaan uit verschillende bronnen, zoals:
1. Angst voor het onbekende:
Mensen die sterk verlangen naar controle kunnen een diepgewortelde angst voor het onbekende ervaren. Het idee van niet weten wat er komt, kan gevoelens van onrust en angst oproepen. Het zoeken naar controle wordt dan een manier om deze angst te beheersen.
2. Moeite met onzekerheid:
Het verlangen naar controle kan ook voortkomen uit moeite hebben met het omgaan met onzekerheid. Mensen die hiermee worstelen, hebben de neiging om situaties tot in detail te plannen en te beheersen om zo de gevoelens van onzekerheid te verminderen.
3. Zelfwaardering:
Voor sommige mensen is controle een manier om hun eigenwaarde te versterken. Ze ervaren een gevoel van kundigheid en zelfwaardering wanneer ze in staat zijn om situaties te beheersen en anderen te leiden.
Wil je werken aan los laten en communicatie, check dan snel deze training.
👇👇👇
Succesvol assertief in 2 weken!
Emoties achter controle
Achter het verlangen naar controle schuilen verschillende emoties die het gedrag aanvoeren. Deze emoties kunnen onder meer zijn:
1. Angst:
De angst voor het onbekende en het verlies van controle kan leiden tot een obsessieve zoektocht naar beheersing. Angst fungeert als een krachtige motor achter het verlangen naar controle.
2. Frustratie:
Wanneer dingen niet volgens plan verlopen, kan het resulteren in gevoelens van frustratie. Het verlangen naar controle komt voort uit de wens om deze frustraties te vermijden en een gevoel van grip op de omgeving te behouden.
3. Kwetsbaarheid:
Het erkennen van kwetsbaarheid kan een uitdaging zijn. Controle biedt een gevoel van bescherming en vermindert het blootstellen van de eigen kwetsbaarheid.
Het vinden van balans
Hoewel controle op korte termijn een gevoel van stabiliteit kan bieden, is het belangrijk om te erkennen dat totale controle een illusie is. Het leven is inherent onvoorspelbaar en dynamisch. Het ontwikkelen van flexibiliteit en het leren omgaan met onzekerheid zijn essentiële vaardigheden voor een gezond psychologisch welzijn.
Het is mogelijk om een evenwicht te vinden tussen het streven naar controle en het accepteren van de onvermijdelijke onzekerheden van het leven. Ondersteuning, zoals cognitieve gedragstraining, kan je helpen om je relatie tot controle te verkennen, gezonde copingmechanismen te ontwikkelen en emotionele veerkracht op te bouwen. Het uiteindelijke doel is niet om controle te vermijden, maar om een gezonde balans te vinden die het welzijn en de groei bevordert.