©Pexels
Onze gedachten vormen de kern van hoe we de wereld om ons heen ervaren. Gedachten beïnvloeden onze emoties, ons gedrag en daarmee onder andere onze relaties met anderen. Een van de meest voorkomende denkfouten die mensen maken, is het 'gedachten lezen'. Dit betekent dat we veronderstellen dat we precies weten wat anderen denken en voelen, zonder dat we dit daadwerkelijk hebben gecontroleerd of nagevraagd. In deze blog duiken we dieper in de 'gedachten lezen'-denkfout, onderzoeken we waarom het problematisch is en geven we tips om deze valkuil te vermijden.
Wat is gedachten lezen?
Gedachten lezen is een vertekend denkbeeld waarbij iemand gelooft dat hij of zij weet wat een ander persoon denkt of voelt, zonder dat dit expliciet gecommuniceerd is. Deze aanname wordt vaak gedaan op basis van non-verbale signalen, eerdere ervaringen of simpelweg intuïtie. Hoewel dit soms kan helpen bij empathie en het inschatten van situaties, leidt het vaker tot misverstanden en onjuiste conclusies.
Een voorbeeld hiervan is: tijdens een vergadering zie je iemand fronsen terwijl je spreekt. Je concludeert: "Ze vinden mijn idee slecht." Hier wordt een oordeel geveld zonder enige bevestiging van de andere persoon. Deze veronderstellingen kunnen leiden tot onnodige stress en conflicten.
Waarom is gedachten lezen problematisch?
Gedachten lezen kan een reeks negatieve gevolgen hebben voor zowel jezelf als je relaties met anderen. Door aan te nemen wat anderen denken of voelen, kunnen we gemakkelijk misverstanden creëren. Wat jij interpreteert als boosheid of ongenoegen, kan in werkelijkheid iets heel anders zijn, zoals vermoeidheid of concentratie. Deze verkeerde aannames kunnen leiden tot onnodige angst, woede of verdriet, omdat je je zorgen maakt over iets dat helemaal niet waar is. Gedachten lezen kan communicatie binnen relaties verstoren. Als je partner zich terugtrekt en jij aanneemt dat het komt door een gebrek aan interesse, kan dit leiden tot onnodige ruzies en een groeiende kloof tussen jullie. Deze denkfout kan ook je zelfbeeld en zelfvertrouwen aantasten. Als je voortdurend denkt dat anderen negatief over je denken, kan dit je zelfvertrouwen schaden.
Wil je werken aan zelfverzekerdheid en communicatie, check dan snel deze training.
👇👇👇
Succesvol assertief in 2 weken!
Hoe herken je gedachten lezen?
Het herkennen van gedachten lezen is de eerste stap naar het overwinnen van deze denkfout. Signalen dat je mogelijk aan gedachten lezen doet, zijn wanneer je een sterke overtuiging hebt over wat iemand denkt of voelt zonder dat je dit hebt geverifieerd. Daarnaast kun je sterke emotionele reacties ervaren op basis van je aannames, niet op basis van feiten. Je veronderstellingen zijn vaak negatief, waarbij je eerder denkt dat iemand je bekritiseert dan prijst. Bovendien kan gedachten lezen leiden tot vermijdingsgedrag; je gaat gesprekken en confrontaties uit de weg uit angst voor een negatieve reactie die je slechts vermoedt.
Tips om gedachten lezen te voorkomen
Je hebt verschillende manieren om ‘gedachten lezen’ te ontkrachten en een meer realistische kijk te krijgen op de gedachten en gevoelens van anderen:
-
Communiceer direct De meest effectieve manier om gedachten lezen voor jezelf te vermijden, is door direct te communiceren. Vraag naar de gedachten en gevoelens van de ander in plaats van te veronderstellen. Bijvoorbeeld: "Ik merkte dat je stil was tijdens het avondeten. Is er iets dat je dwarszit?"
-
Zoek naar bewijzen Probeer objectief te kijken naar de situatie en zoek naar concrete bewijzen die je aanname ondersteunen of weerleggen. Zijn er feiten die jouw veronderstelling bevestigen? Bijvoorbeeld: In plaats van te denken dat je collega boos is, vraag je jezelf af of er andere redenen kunnen zijn voor hun korte e-mail. Misschien zijn ze gewoon druk.
-
Gebruik “Ik”-communicatie Wanneer je je zorgen maakt over wat iemand anders denkt, gebruik dan “Ik”-communicatie om je gevoelens uit te drukken zonder beschuldigend over te komen. Bijvoorbeeld: "Ik voel me onzeker omdat ik niet zeker weet hoe je mijn idee vond. Kun je me feedback geven?"
-
Reflecteer op je gedachten Schrijf je gedachten op en beoordeel ze kritisch. Dit kan helpen om patronen in je denken te herkennen en om te zien wanneer je geneigd bent tot gedachten lezen. Houd een dagboek bij waarin je situaties noteert waarin je aan gedachten lezen deed en reflecteer op wat je eigenlijk weet versus wat je veronderstelde.
Gedachten lezen is een veelvoorkomende denkfout die kan leiden tot misverstanden, negatieve emoties en relatieproblemen. Door je bewust te worden van deze neigingen en actief stappen te ondernemen om je aannames te controleren, kun je je communicatie verbeteren en je mentale welzijn vergroten. Directe communicatie, het zoeken naar bewijs en het gebruiken van “Ik”-boodschappen zijn slechts enkele manieren om deze denkfout te vermijden. Door deze technieken toe te passen in je dagelijkse gesprekken, kun je een meer open en eerlijke communicatiecultuur bevorderen, zowel in je persoonlijke als professionele leven.